Dossier digitale transformatie

Robot achter de computer - illustratie Brian Gunther

Trends

Gartner ziet ai-hysterie plaatsmaken voor nuchterheid

Generatieve ai is over de top van de ‘opgeblazen verwachtingen’ heen. De opwinding is geluwd. Bedrijven kijken nu naar gebruiksscenario’s die werkelijk rendement opleveren. Deze technologie die nieuwe content kan creëren, is beland in de fase van ontnuchtering.

Alfred Monterie

Alfred Monterie | Beeld: Brian Gunther 

Dit blijkt uit de nieuwe ‘hype cycle’ voor opkomende technologieën die marktvorser Gartner uitbracht. Generatieve ai zit helemaal aan het eind van de fase van opgeklopte verwachtingen. Nu is het tijd voor desillusie. Wat dat betreft volgt generatieve ai het patroon van elke nieuwe opkomende technologie. Binnen twee tot vijf jaar wordt de fase bereikt dat deze vorm van ai, die verreweg de meeste aandacht trekt, volop gaat bijdragen aan de productiviteit.

Autonome ai

Gartner destilleert jaarlijks uit meer dan tweeduizend technieken en toegepaste kaders een beknopte verzameling van opkomende technologieën die het potentieel hebben om de komende twee tot tien jaar echt grote impact te krijgen. Zo verwacht Gartner heel veel van autonome ai. Deze ai-systemen werken zelfstandig onder minimale menselijke controle en supervisie. Ze zijn ook in staat om zichzelf te verbeteren.

Volgens Gartner worden chatbots die taken van mensen over kunnen nemen, realiteit. Het stadium van ‘science fiction’ wordt gaandeweg verlaten. Onder de verzamelterm ‘autonome systemen’ vallen systemen waarbij meerdere agenten met elkaar samenwerken, grote modellen die zelf bepalen welke acties moeten volgen, robots met menselijke trekjes en autonome agenten. Ook ‘reinforcement learning’ valt er onder, een interdisciplinair gebied van machine learning en optimale controle. Onder het eerste worden systemen verstaan die kunnen leren zonder daarvoor te zijn geprogrammeerd.

“Systemen die kunnen leren zonder daarvoor te zijn geprogram­meerd”

Zelf bestellingen plaatsten

Ook ziet Gartner de opkomst van machines die zelf bestellingen plaatsten, daarvoor betalen en dus aan het economisch verkeer deelnemen. Denk aan virtuele persoonlijke assistenten, slimme huishoudelijke apparatuur, connected cars en machines in fabrieken die tot het internet of things behoren.

De tweede grote trend bestaat uit technologie die de productiviteit van ontwikkelaars een enorme oppepper kan geven. Die productiviteit omvat veel meer dan het snel schrijven van regels code. Ook effectieve communicatie en samenwerking spelen een belangrijke rol. Ontwikkelaars moeten bovendien in de juiste ‘flow’ zitten waarin ze focus hebben, volledig betrokken zijn en plezier in hun werk hebben.

“Technieken die een cultuur van weder­zijds vertrouwen bevorderen”

Omwenteling in development

Technologie zorgt voor een omwenteling in de manier waarop ontwikkelaars software ontwerpen en afleveren. Hun productiviteit wordt gestuwd door kunstmatige intelligentie, cloud native computing, GitOps, interne ‘portals’ van ontwikkelaars, prompt engineering en WebAssembly. Dit laatste is een standaard die een draagbaar binair codeformaat en overeenkomstig tekstformaat voor uitvoerbare programma’s definieert.

De derde belangrijke trend is wat Gartner noemt de ‘totaalervaring’. Technologie zorgt voor interacties tussen de ervaringen van klanten, medewerkers en gebruikers alsmede een ‘multi experience’. Hier komen digitale tweelingen, spatial computing, superapps en 6G om de hoek kijken. De vierde trend bestaat uit veiligheid en privacy waarbij de mens centraal staat. Het gaat hier om technieken die een cultuur van wederzijds vertrouwen bevorderen en bewustzijn scheppen van gedeelde risico’s tussen teams.